Briga o pokojnicima

Briga o našim najdražima koji više nisu sa nama i običaji vezani za sahranu pokojnika stari su koliko i civilizacija i civilizovan čovjek. Kroz istoriju, sve kulture i civilizacije su njegovale brigu o svojim preminulim i razvile su različite običaje i ceremonije vezane za sahranu pokojnika. Ipak, svima su im zajedničke tri stvari kada je u pitanju poslednja briga o pokojnicima. To su pogrebna ceremonija, ritual ili obred, sveto mjesto za ukop ili drugi vid čuvanja ostataka preminulih, te čuvanje sjećanja na pokojnika.

Istraživanja i iskopine su nam pokazali da se još neandertalac u srednjem kamenom dobu sahranjivao uz određenu pažnju svoje zajednice. Tako najstarije otkriveno sačuvano mjesto pokopa datira iz 60000 god. p.n.e., gdje je mjesto ukopa ukrašeno životinjskim rogovima i cvijećem. Takođe su pronađena i grobna mjesta pokrivena kamenjem, koje je možda služilo i da se tijela umrlih sačuvaju od divljih zvjeri.

Primitivan čovjek je na prirodne fenomene reagovao strahopoštovanjem pa su tako nastali prvi rituali posvećeni „bogovima i duhovima“ prirode, a isto se prenijelo i na rituale koji su pratili ukopavanje tijela umrlih. Danas, nama većina tih rituala i ceremonija djeluje neobično, neki čak zaprepašćujuće, ali u njihovo vrijeme sasvim sigurno su se razvili s razlogom, najviše potpomognuti običnim strahom.

Uporedo sa nastankom i razvojem religija, ove ceremonije su dobijale zvaničan oblik i vremenom su se prilagođavale pitomijem i mudrijem čovjeku, da bi sve do danas religijske vođe, sveštenici i ljudi koji služe Bogu, detaljno prenosili uputstva o pogrebnim obredima, svaka religija i kultura za sebe.

Ceremonije i običaji vezani za sahranu razvijali su se tokom hiljada godina, baš kao i metode sahrane, odnosno brige o tijelu i duši preminulilh. Danas je najrasprostranjeniji klasičan ukop pokjnika, dok je u svijetu sve zastupljenije i kremiranje pokojnika.

Zajedno sa evolucijom običaja koji prate sahranu preminulih, razvijao se i način ukrašavanja grobnog mjesta. Isprva su korišćene gromade stijena koje su postavljane na grob, vremenom je to kamenje ukrašavano, prvo grubom a kasnije finom obradom. Pored kamena koristili su se i ostali postojani materijali, kao i drvo.

Danas nadgrobni spomenici predstavljaju male umjetničke radove i iza njihove izrade stoji čitava industrija. Jedno od najpoznatijih groblja na svijetu je takozvano „Vrtno groblje“, sa nadgrobnim spomenicima izuzetne umjetničke vrijednosti, nalazi se u Parizu i vječni je dom mnogim slavnim ličnostima.